Participatie betekent meedoen. Bij de Regionale Energiestrategie Twente vinden we het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen meedenken. Daarom werken we samen met maatschappelijke partners, bedrijven en inwoners. Ideeën van overheden en partners zijn zoveel mogelijk in de RES 1.0 opgenomen.
Nu, en in de toekomst, blijft een open gesprek voeren belangrijk. We willen elektriciteit en warmte duurzaam maken op een manier die past bij de regio en we willen dat iedereen meedoet.
De onderwerpen in de RES hebben grote invloed op de leefomgeving. Ze blijken in de praktijk een vliegwiel te zijn voor vernieuwing op het gebied van participatie en de ‘doe-democratie’.
Tegelijkertijd is de RES-opgave slechts één van de opgaven naast bijvoorbeeld woningbouw, mobiliteit, natuur en landschap, klimaatadaptatie en landbouw. Participatie raakt niet alleen de RES en moet ook worden afgestemd op de participatie die rond andere opgaven plaatsvindt.
In het Klimaatakkoord is besloten dat projecten voor grootschalige opwek van wind- en zonne-energie lokaal draagvlak moeten krijgen. Om die reden zijn de RES-regio’s ontstaan. Lokaal draagvlak werd gedefinieerd als instemming van gemeenteraden, Provinciale Staten en Algemene Besturen van Waterschappen. Al deze partijen hebben een gelijkwaardige positie om ervoor te zorgen dat lokaal draagvlak niet door één partij doorbroken kan worden.
Ook in Twente is de rol van de gemeenteraden, Provinciale Staten en Algemene Besturen van Waterschappen erg belangrijk. Zij besluiten over de mogelijkheden en manieren om duurzame energie lokaal op te wekken. Daarnaast is er een Initiatiefgroep opgericht waar een vertegenwoordiging van gemeenteraadsleden in zitten. Zij zijn de schakel tussen de RES en de gemeenteraden.
Grofweg zijn er twee fases te onderscheiden in het proces van duurzame energie opwekken: de beleidsfase en de projectfase. Participatie kan zowel tijdens de beleidsvorming worden ingezet, als bij een specifiek project in de uitvoering (denk bijvoorbeeld aan het realiseren van een zonne- of windmolenpark).
Voor volksvertegenwoordigers en bestuurders is het erg belangrijk dat ze weten hoe inwoners en verschillende partijen tegenover het beleid staan. Een gelote groep van 100 Twentenaren gaf advies aan de bestuurders. Ook is er een meedenktank van belanghebbende organisaties opgezet om bestuurders te adviseren.
Daarnaast beschrijft het Klimaatakkoord (pagina 219) dat, in de projectfase, de initiatiefnemer (ontwikkelaar en/of coöperatie) verantwoordelijk is voor het organiseren van participatie. Een initiatiefnemer kan participatie organiseren door:
Onder de noemer ‘niet alleen de lasten, maar ook de lusten’ geven gemeenten zelf invulling aan 50% lokaal eigendom bij energieprojecten. De RES Twente heeft samen met de Lokale Energie Initiatieven Twente (LEIT) een Handreiking Lokaal Eigendom geschreven, om gemeenten handvatten te geven en te zorgen dat we van elkaar kunnen leren en elkaar kunnen versterken.
"Wij in Twente zeggen: ‘Lokaal eigendom betekent dat inwoners en ondernemers collectief (geheel of gedeeltelijk) eigenaar zijn van de installatie van een wind- of zonnepark of warmteproject, meestal in de vorm van een energie/ warmte-, wijk- of dorpscoöperatie, en zeggenschap hebben over (de ontwikkeling van) het project, inclusief (een deel van) de opbrengsten. Eigenaarschap houdt dus ook in dat het burgercollectief een financieel risico loopt" - Coördinator Lokaal Eigenaarschap van RES Twente
"Wij in Twente zeggen: ‘Lokaal eigendom betekent dat inwoners en ondernemers collectief (geheel of gedeeltelijk) eigenaar zijn van de installatie van een wind- of zonnepark of warmteproject, meestal in de vorm van een energie/ warmte-, wijk- of dorpscoöperatie, en zeggenschap hebben over (de ontwikkeling van) het project, inclusief (een deel van) de opbrengsten. Eigenaarschap houdt dus ook in dat het burgercollectief een financieel risico loopt"
- Coördinator Lokaal Eigenaarschap van RES Twente
Lokaal eigendom, zoals bedoeld in het Klimaatakkoord, gaat verder dan alleen financiële deelneming. Eigendom geeft zeggenschap, zowel over de ontwikkeling van een project als over de exploitatie. Hierdoor ben je als bewoner nauw betrokken bij het hele traject. Streven naar 50% lokaal eigendom betekent dus, naast financiële participatie, ook streven naar zeggenschap.
In Twente streven we naar het organiseren van participatie door lokaal eigendom. Lokaal eigendom betekent financiële participatie maar juist ook zeggenschap over de energieprojecten. In Twente vinden we het belangrijk dat de lokale omgeving vanaf een zo vroeg mogelijk stadium wordt betrokken, dus vanaf de start van de ontwikkeling van het project.
Op lokaal niveau zijn in Twente circa 50 Lokale Energie Initiatieven aan de slag met projecten om duurzaam elektriciteit op te wekken, ze werken aan energiebesparing en ze kunnen bijdragen aan de warmtetransitie-opgave. Inwoners zetten zich veelal vrijwillig in voor een eerlijker en duurzamere energievoorziening. Lokale Energie Initiatieven spelen een belangrijke rol in de wijze waarop Lokaal Eigendom wordt vormgegeven.
Verschillende Lokale Energie Initiatieven streven inmiddels naar projecten met 100% Lokaal Eigendom. Hiervoor is het belangrijk dat er een gelijk speelveld ontstaat voor Lokale Energie Initiatieven zodat zij de duurzame energieprojecten kunnen ontwikkelen en realiseren.
Naast regionale energiecoöperaties, zoals energiebedrijf Noordoost Twente, is er ook een Energie Coöperatie Overijssel (ECO) in oprichting. Door samen op te trekken met de LEI Twente en Energie Coöperatie Overijssel, wordt het makkelijker voor lokale energie initiatieven om hun belangen te behartigen en om voldoende kennis en investeringsvermogen bij elkaar te brengen. Voor grootschalige opwek van windenergie, is namelijk veel ontwikkelcapaciteit en financiering nodig.
De gemeente Almelo heeft in de concept-RES Twente voorgesteld om 157 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Almelo
De gemeente Borne heeft in de concept-RES Twente voorgesteld om 20 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Borne
De gemeenten van Noordoost Twente (Dinkelland, Losser, Oldenzaal en Tubbergen) hebben in de concept-RES Twente voorgesteld om 225 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Dinkelland
De gemeente Enschede heeft in de concept-RES Twente voorgesteld om 190 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Dit bod is in februari 2021 aangepast, mede naar aanleiding van afstemming met de omgeving. Enschede
Iedere gemeente draagt bij aan de balans tussen het verbruik van energie (elektriciteit en warmte) en het duurzaam opwekken van de benodigde energie. Het bod van Haaksbergen staat beschreven in de RES 1.0. Haaksbergen
De gemeente Hellendoorn heeft in de concept-RES Twente voorgesteld om 71 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Dit bod is in februari 2021 aangepast, mede naar aanleiding van afstemming met de omgeving. De ambitie is nu om in totaal 107 GWh duurzaam op te wekken. Hellendoorn
De gemeente Hengelo heeft voorgesteld om 100 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Hengelo
De gemeente Hof van Twente heeft in de concept-RES Twente voorgesteld om 65 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Dit bod is begin 2021 opgehoogd. De ambitie is nu om in totaal 85 GWh duurzaam op te wekken. Hof van Twente
De gemeenten van Noordoost Twente (Dinkelland, Losser, Oldenzaal en Tubbergen) hebben in de concept-RES Twente voorgesteld om 225 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Losser
De gemeenten van Noordoost Twente (Dinkelland, Losser, Oldenzaal en Tubbergen) hebben in de concept-RES Twente voorgesteld om 225 GWh per jaar op te kunnen wekken aan elektriciteit. Oldenzaal
Over de RES Thema's Actueel
Monitor RES Twente RES 1.0
Naar het contactformulier Meld je aan voor de nieuwsbrief
Deze website maakt gebruik van cookies. Lees meer over cookies in onze cookieverklaring.
Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens en zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website.
Deze cookies verzamelen gegevens zodat we inzicht krijgen in het gebruik en deze website verder kunnen verbeteren.
Deze cookies zijn van aanbieders van externe content op deze website. Denk aan film, marketing- en/of tracking cookies.